محبوبیت بازارهای مالی در جهان سبب شده است که کارشناسان همواره راههای جدیدی را برای تحلیل شرایط پیش روی افراد بگذارند. روشهای تحلیل تکنیکال به تریدرها کمک میکنند که با توجه به الگوها و نوسانات بازار معامله کنند. در این میان میتوان از نمودارها و الگوهای مختلفی برای تحلیل دقیق شرایط بازار استفاده کرد.

الگو سر و شانه یکی از الگوهای شاخص در تحلیل تکنیکال است که با بررسی بازار از جنبههای مختلف، فرصتهای جدیدی را نمایان میسازد. در این مطلب با کمک کارشناسان آکادمی میثم دهقانی، صفر تا صد این الگو، کاربرد و انواع از آن را بررسی میکنیم.
الگوی سر و شانه چیست؟

اگر در بازارهای مالی فعال هستید، احتمال نام الگوهای سر و شانه یا Head and Shoulders را شنیدهاید. منظور از این الگو، حالت مشخصی در نمودارها است که روند صعودی و نزولی قیمتها در بازار را پیشبینی میکند. تصویر نهایی این الگو به شکل یک خط پایه با سه قله نمایان میشود که در آن دو قله بیرونی از میانی کوتاهتر هستند.
در نتیجه شباهت شکل نهایی آن به سر و شانه انسان، این لقب به نمودار تعلق گرفته است. بکارگیری قوانین الگوی سر و شانه در تریدینگ قدمت زیادی دارد و به همین دلیل یکی از روشهای مورد اعتماد تریدرهای حرفهای محسوب میشود.
با این حال همه معاملهگران، حتی افراد تازهکار، میتوانند از این تکنیک استفاده کنند. البته باید بدانید که این تکنیکها و الگوها به شکل دورهای تغییر میکنند. با پیگیری اخبار فارکس میتوانید از تکنیکهای نوین تحلیل الگوهای ترید باخبر شوید.
اجزای اصلی الگو سر و شانه
پیش از این که با کاربرد و انواع الگوی برگشتی سر و شانه آشنا شویم، باید اجزای اصلی هر نمودار را بشناسیم. همانطور که گفته شد الگو سر و شانه از سه قله تشکیل میشود که یکی از آنها به نسبت دو مورد دیگر ارتفاع بیشتری دارد.
به طور کلی میتوانیم همه انواع الگوی سر و شانهها را شامل مجموعهای چهار بخشی بدانیم. در ادامه مراحل تشکیل الگوی سر و شانه و این اجزای مهم را شرح میدهیم.

شانه اول نمودار سر و شانه
شانه اول یا شانه سمت چپ اولین بخشی است که در مشاهده یک نمودار سر و شانه به چشم میخورد. این شانه زمانی تشکیل میشود که روند قیمت به شکل صعودی افزایش پیدا میکند. سپس شاهد کاهش دوباره قیمت هستیم و به این ترتیب قله اول نمودار یا همان شانه چپ شکل میگیرد. این تغییرات نمایانگر نشانههای کاهش قدرت در روند فعلی تغییرات است و معمولا به چشم یک نوسان طبیعی دیده میشود.
سر در الگوی سر و شانه
دومین قله در نمودار سر و شانه، نمایانگر سر است. پس از کاهش قیمت در شانه چپ، دوباره شاهد افزایش آن هستیم. به حدی که یک قله جدید و بالاتر از شانه چپ تشکیل میشود. البته پس از مدتی این قیمت دوباره روند نزولی را پیش میگیرد. سر در این الگو نشاندهنده تلاش بازار برای حفظ روند قبلی است که مجددا دچار کاهش میشود.
شانه راست در الگوی Head and Shoulders
بار دیگر در نمودار سر و شانه، شاهد افزایش قیمت و شکلگیری شانه راست یا سومین قله هستیم. بدیهی است که این قله نیز مانند شانه اول، ارتفاع کمتری نسبت به قله دوم دارد. پس از رسیدن به قله، قیمت دوباره کاهش پیدا میکند که همین مسئله نمایانگر کاهش قدرت خریداران است. این بخش از الگو معمولا مهر تایید بر کاهش احتمالی قیمت دارایی در بازار است.

خط گردن
بعد از الگوی سر و شانه چه اتفاقی می افتد؟ برای پاسخ به این سوال باید با مفهوم خط گردن آشنا شویم. خط گردن یا Neckline به عنوان آخرین بخش از الگوی سر و گردن شناخته میشود. Neckline خطی است که پایینترین نقاط در شانه چپ، سر و شانه راست را به هم متصل میکند.
ممکن است این خط به شکل کاملا افقی بوده یا به سمت بالا و پایین شیب داشته باشد. خط گردن نقش مقاومت و حمایت را بازی میکند و زمانی که قیمت این خط را بشکند، یک روند جدید آغاز میشود.
مزایا و معایب الگوی سر و شانه
شناسایی الگو سر و شانه و استفاده از آن در معاملات بازارهای مالی چه فوایدی دارد؟ پیش از بکارگیری هر نوع استراتژی یا آشنایی با هر الگویی، باید از مزایا و معایب آن باخبر باشید. توجه زیاد تریدرها به این الگو نشان میدهد که از مزایای کافی برخوردار است. با این حال در این بخش قصد داریم برخی از مهمترین ویژگیهای مثبت و منفی این الگو را بیان کنیم.
مزایای استفاده از الگوی سر و شانه
بزرگترین ویژگیهای مثبتی که سبب جلب توجه تریدرها به سوی الگوی سر و شانه شدهاند، شامل موارد زیر میشوند:

• امکان شناسایی تغییرات روند بازار
• سهولت در تشخیص الگو
• دقت بالا و مورد اعتماد بودن الگو
• تعیین دقیق نقاط ورود و خروج
معایب استفاده از الگوی سر و شانه
امکان ندارد که یک استراتژی یا الگوی مورد استفاده در جریان معاملات بازارهای مالی بدون محدودیت باشد. از مهمترین معایب الگوی سر و شانه میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• احتمال اشتباه در تشخیص الگو
• نیاز به تایید صحت الگو
• احتمال شکست الگو
انواع الگوهای سر و شانه
با توجه به تغییرات و نوسانات بازار، فیلتر الگوی سر و شانه اشکال مختلفی به خود میگیرد. این الگوها را بر اساس شیوه صعود و نزول به چند دسته مختلف طبقهبندی میکنند. در ادامه مهمترین انواع الگوی سر و شانه و ویژگیهای هر یک را بررسی میکنیم.

الگوی سر و شانه سقف
مهمترین نمونه الگوی سر و شانه با نام الگوی سر و شانه سقف (Head and Shoulders Top) یا همان مدل کلاسیک نمودار است. این الگو دارای یه قله و روند صعودی به نزولی است. در این نمودارها سر بالاتر از دو قله دیگر قرار میگیرد و بهترین زمان برای خروج از معامله را تعیین میکند.
الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال بر روی کاهش فشار خرید و افزایش قدرت فروشندگان تاکید دارد. معمولا این الگو در پایان یک روند صعودی شکل میگیرد و بر کاهش قیمت در آینده تاکید دارد. به همین دلیل بهتر است پیش از پایان الگوی سر و شانه، از معامله خارج شوید تا به دام روند نزولی نیافتید.
الگوی سر و شانه کف
الگوی سر و شانه کف (Inverse Head and Shoulders) که با نام الگوی معکوس نیز شناخته میشود، نمای بازگشتی صعودی دارد. در الگوی سر و شانه در کف به جای قله، شاهد حضور سه دره هستیم که مورد میانی از دو دره دیگر پایینتر است.
این الگو نشان میدهد که فشار فروش در بازار در حال کاهش بوده و خریداران قدرت بیشتری دارند. بهترین زمان ورود به معامله در الگوی سر و شانه برعکس، هنگام تشکیل شدن سر است. پس از اتمام این بازه میتوانیم شاهد روند صعودی در سهم دارایی باشیم.

الگوی سر و شانه ادامه دهنده
الگوی سر و شانه ادامهدهنده یا Head and Shoulders Continuation Pattern یکی دیگر از تغییراتی است که در نمودارهای قیمتی به چشم میخورند. این الگو چندان رایج نیست و کمتر به چشم میخورد. اعتبار الگوی ادامهدهنده زمانی تایید میشود که در زمان شکست خط گردن با شانه راست، حجم معاملات نیز افزایش پیدا کند.
به طور کلی این الگو به عنوان نشانهای برای ادامه مسیر فعلی در بازارهای صعودی در نظر گرفته میشود.
تفاوتهای الگو سر و شانه سقف و کف
همانطور که گفته شد الگوهای سر و شانه سقف و کف از رایجترین انواع الگوها در نمودارهای قیمتی هستند. اما این دو مدل چه تفاوتهای با یکدیگر دارند؟ در ادامه مهمترین تفاوتهای این دو الگو را بیان میکنیم.

تفاوت جهت روند پیش از الگو
پیش از شکلگیری این الگوها، روند بازار به گونهای متفاوت است. پیش از ایجاد الگوی سر و شانه سقف روند بازار به شکل صعودی بوده است. به همین دلیل معاملهگران شروع این الگو را نشانهای برای پایان روند صعودی و شروع روند نزولی میدانند. از طرف دیگر در الگوی کف، روند قبلی بازار به شکل نزولی بوده است و شروع این الگو به معنای صعودی شدن قیمتها میباشد.
تفاوت شکل و ساختار الگوها
این دو الگو از نظر ساختاری نیز با یکدیگر تفاوت دارند. الگوی سقف دارای سه قله و الگوی کف دارای سه دره است. میتوانیم این مورد را مهمترین و بازرترین تفاوت بین دو الگو بدانیم.
تفاوت در خط گردن
خط گردن در الگوی سر و شانه سقف معمولا شیب ملایمی به سمت بالا دارد و شکست آن نشاندهنده شروع روند نزولی است. در مقابل خط گردن نمودار کف، شیب ملایمی به سمت پایین دارد و شکست آن میتواند روند صعودی را به ما نشان دهد.
تفاوت در وضعیت بازار
هنگام شکلگیری الگوی سقف، قدرت خریداران در حال کاهش بوده و فروشندگان کنترل بازار را به دست میگیرند. در مقابل الگوی سر و شانه کف نشاندهنده ضعف فروشندگان و افزایش قدرت خریداران است.
کاربرد الگوی سر و شانه
حالا که با ویژگی های الگوی سر و شانه و انواع مختلف آن آشنا شدیم، باید کاربرد الگوی سر و شانه تحلیل تکنیکال را بررسی کنیم. بدیهی است که با مشاهده این الگو در نمودار میتوانیم تغییرات قیمتی را تشخیص داده و بر اساس آن معامله کنیم. با این حال میتوانیم با تحلیل الگوی سر و شانه اطلاعات بیشتری به دست بیاوریم. در ادامه دلایل اهمیت الگو سر و شانه در تحلیل تکنیکال را بررسی میکنیم.

شناسایی روند تغییرات
الگوهای سر و شانه زمانی در نمودار دیده میشوند که روند بازار به پایان نزدیک شده باشد. الگوی نوع سقفی نشاندهنده بازگشت به روند نزولی است. از سوی دیگر با دیدن درهها و مدل معکوس در نمودار میتوانیم از رخ دادن الگوی سر و شانه صعودی مطمئن باشیم.
در دوره ترید طلا میتوانید بهترین روش تعیین سیگنال خرید و فروش را بیاموزید و در معاملات به کمک الگوها و روشهای تحلیل مختلف شرکت کنید.
تعیین نقاط ورود و خروج
زمان ورود و خروج به معامله یکی دیگر از دغدغههای تریدرهای تازهکار است. خوشبختانه با اندیکاتور الگوی سر و شانه در نمودارهای قیمت و تعیین سیگنالهای بازار میتوانیم نقاط ورود و خروج را به درستی انتخاب کنیم. به طور کلی مهمترین سیگنال ورود به بازار در هر نوع الگوی سر و شانه، شکست خط گردن توسط قیمت است. با این حال باید نوع معامله را نیز به خوبی تشخیص دهیم.

• ورود به معامله فروش: هنگامی که در الگوی سر و شانه سقف، قیمت خط گردن را به سوی پایین میشکند، باید به معاملات فروش یا همان Short وارد شویم.
• ورود به معامله خرید: برای ورود به معامله خرید باید به دنبال الگوی سر شانه کف باشیم. در چنین حالتی زمانی که قیمت خط گردن را به سمت بالا بشکند، باید به معاملات خرید یا همان Long وارد شویم.
شناسایی اهداف قیمتی
در لیست هدف الگوی سر و شانه، تعیین اهداف قیمتی نیز حائز اهمیت هستند. به این ترتیب میتوانیم هدف قیمتی مناسب را برای معاملات خود تعیین کنیم. در نتیجه میتوانیم دارایی مورد نظر را متناسب با قیمت روز خرید و فروش کنیم.
مدیریت ریسک
یکی دیگر از کاربردهای الگوی سر و شانه، تعیین حد ضرر و در نتیجه مدیریت ریسک است. در معاملات سقف معمولا حد ضرر بالاتر از شانه راست و در معاملات معکوس زیر آن قرار میگیرد. به این ترتیب تریدر میتواند از بروز خسارتهای احتمالی جلوگیری کند.
البته باید بدانید که تشخیص این الگوها تنها روش مدیریت ریسک و معامله به شیوه صحیح نیست! اگر قصد دارید به شکل حرفهای در بازارهای مالی مثل فارکس فعالیت کنید، باید دورههای معتبر را فرا بگیرید.
آکادمی میثم دهقانی مجموعهای کامل از آموزش فارکس از صفر تا صد را در اختیار شما قرار میدهد. به این ترتیب میتوانید به شکل صحیح در بازار فارکس طلا ترید کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت نام در دورهها، با کارشناسان در ارتباط باشید.

استفاده از استراتژیهای مناسب
به طور کلی شناسایی الگوی سر و شانه به ما کمک میکند که در جریان معاملات از استراتژی مناسب کمک بگیریم. استراتژیهای معاملاتی با استفاده از الگو سر و شانه شامل مجموعه قوانینی میشوند که در جریان معاملات از آنها استفاده میکنیم. مهمترین این استراتژیها شامل موارد زیر میشوند:
• استراتژی روند: ترند تریدینگ یکی از استراتژیهایی است که به دنبال شناسایی الگوی سر و شانه به کار گرفته میشود. به کمک این استراتژی با استفاده از میانگینهای متحرک و اندیکاتورهای روندی، میتوانیم معامله را به سرانجام برسانیم.
• پرایس اکشن: در تکنیک پرایس اکشن میتوانیم به کمک اندیکاتورها و الگوهای مختلفی مثل سر و شانه، در مورد حرکات معاملاتی تصمیمگیری کنیم.
• استراتژی اسکالپینگ: اسکالپینگ که با هدف کسب سود کوچک از معاملات متعدد صورت میگیرد، یکی دیگر از استراتژیهای موثر در ترید است. با تشخیص الگوی سر و شانه میتوانیم در مدت زمان کوتاه چند معامله سودمند داشته باشیم.
• استراتژی فیبوناچی: در این استراتژی با استفاده از نمودارهای مخصوص مثل فیبوناچی اصطلاحی میتوانیم سطوح ورود و خروج به معاملات را شناسایی کنیم.

تحلیل الگوی سر و شانه
تا این قسمت با الگو سر و شانه، اجزا، انواع و کاربرد آن آشنا شدیم. حال زمان آن رسیده که نحوه تشخیص الگو سر و شانه در نمودارها را بررسی کنیم. به طور کلی با طی کردن چند مرحله مشخص، میتوانیم از این الگو در معاملات خود استفاده کنیم و به سود برسیم. در ادامه قصد داریم به آموزش الگوی سر و شانه بپردازیم.
شناسایی الگوی سر و شانه
اولین گام در تحلیل الگوی نمودارهای قیمتی، شناسایی آنها است. با تشخیص الگو و روند حرکت آن میتوانیم تغییرات آینده بازار را پیشبینی کنیم. در ابتدا باید کشف کنیم که الگوی سر و شانه در روند نزولی یا به شکل معکوس و در روند صعودی است. سادهترین روش برای تشخیص این الگوها و افتراق دو نوع اصلی از یکدیگر، توجه به حضور قله یا دره است.

رسم خط گردن
پیش از این با مفهوم خط گردن یا Neckline آشنا شدیم. رسم این خط مهمترین بخش تحلیل الگو است، چرا که عبور قیمت از این خط کامل شدن الگو را تایید میکند. در الگوی سر و شانه سقف باید این خط را بین نقاط پایین قلهها رسم کنید.
از سوی دیگر در الگوی سر و شانه معکوس در روند صعودی باید این خط را در قسمت بالایی درهها بکشید. به این ترتیب میتوانیم وضعیت تغییرات قیمت دارایی در بازار را بررسی کنیم.
در نظر گرفتن حجم معاملات
نمودارهای قیمت میتوانند به خوبی حجم معاملات را برای ما نمایان کنند. افزایش این میزان در زمان شکلگیری سر و شانهها، خصوصا در هنگام شکست خط گردن، میتواند اعتبار الگو را تایید کند. در هنگام تشکیل سر الگو سر و شانه سقف باید حجم معاملات کاهش و هنگام شکست خط گردن باید افزایش پیدا کند. در الگو سر و شانه کف نیز باید این حجم هنگام شکست خط گردن به وضوح افزایش پیدا کند.

تایید شکست خط گردن
همانطور که گفته شد شکست خط گردن تاییدکننده اصلی تکمیل الگوها و تغییر روند است. در الگوی سر و شانه تحلیل تکنیکال به شکل نزولی باید قیمت به زیر این خط برسد و بسته شود. به این ترتیب روند صعودی پایان یافته و قیمت رو به کاهش میرود. در مقابل در الگوی سر شانه معکوس این قیمت بالاتر از خط گردن بسته میشود و نشاندهنده پایان روند نزولی و آغاز تغییرات صعودی است.
تعیین هدف قیمتی
پس از شکست خط گردن میتوانید اهداف قیمت را محاسبه و بر طبق آن تصمیم بگیرید. برای این کار باید فاصله بین بالاترین نقطه سر و خط گردن را محاسبه کنید و فاصله را از نقطه شکست اعمال کنید. به طور کلی در الگوی سقف قیمت به اندازه فاصله بین سر و خط گردن کاهش پیدا میکند.
از سوی دیگر در الگوهای معکوس این اندازه دچار افزایش میشود. فرض کنید فاصله بین سر و خط گردن 50 واحد و نقطه شکست در 1000 واحد باشد. در چنین شرایطی هدف قیمتی در حالت نزولی 950 واحد و در حالت صعودی 1050 است.

کلام آخر
انتخاب نمودار و الگوی مناسب برای تحلیل بازارهای مالی کار چندان آسانی نیست. الگو سر و شانه یکی از روشهای قدیمی و کارآمد در تحلیل حرکات بازار است که همچنان بازدهی خود را حفظ کرده. در این مطلب الگوی سر و شانه در فارکس و انواع مختلف آن را بررسی کردیم.
با این حال ورود به معاملات پر سود، مثل ترید طلا در فارکس، نیازمند پشت سر گذاشتن دورههای معتبر است. شما میتوانید با ثبت نام در دورههای آکادمی میثم دهقانی، صفر تا صد ترید طلا در این بازار محبوب را یاد بگیرید. جهت کسب اطلاعات بیشتر با پشتیبانی سایت در ارتباط باشید.