در دنیای ما همه افراد با پول سر و کار دارند و به فکر راه‌های مختلفی برای افزایش سرمایه خود هستند. در گذشته مفهوم پول کاملا متفاوت بوده است و مردم از راه‌های دیگری برای رفع نیازهای خود استفاده می‌کردند. با وجود نقش پر رنگ این شی ارزشمند، هنوز بسیاری از افراد در مورد تاریخچه و سیر تکامل آن اطلاعات خوبی ندارند.
چطور پول از یک سیستم مبادله‌ای خارج شده و این روزها از آن به عنوان سرمایه و قدرت یاد می‌شود؟ در این مطلب از مجله بازار های مالی با ما همراه باشید تا حقایقی جذاب در مورد تاریخچه پول را با شما در میان بگذاریم.
پیش از آن که به تاریخچه پول در جهان و ایران بپردازیم، ضروری است که با مفهوم اصلی آن آشنا شویم. به طور کلی پول وسیله‌ای برای مبادله است که در طی زمان‌های مختلف دارای اشکال گوناگونی بوده است. مهره، سکه فلزی، اسکناس کاغذی، کارت‌های بانکی یا حتی برخی رشته کدهای تولید شده توسط کامپیوترها، همه زیرمجموعه‌ای از پول به شمار می‌روند.
بنابراین می‌توانیم در درجه اول پول را وسیله‌ای برای مبادله یا حتی واحد اندازه‌گیری ثروت بدانیم. تاریخچه پول و روند تکامل آن نقش مهمی در چرخه اقتصاد جهانی دارند. پول با فراهم کردن امکان معاملات، تجارت بین‌المللی را امکان‌پذیر کرده و رونق می‌بخشد.
با توجه به استانداردهای جهانی، می‌توانیم پول را شامل چهار ویژگی اصلی بدانیم. در واقع همین ویژگی‌ها دلیلی برای ماندگاری پول در میان جوامع بشری هستند. در ادامه این ویژگی‌ها را معرفی می‌کنیم و توضیحاتی را در مورد هر یک از آن‌ها ارائه می‌دهیم:
• ماندگاری و دوام پول: پول دوام بالایی دارد. این مسئله هم از نظر فیزیکی و هم به شکل معنوی صادق است. در واقع ماندگاری ارزش پول است که به آن اهمیت می‌دهد.
• تقسیم‌پذیری پول: یکی از بهترین ویژگی‌های پول، قابلیت تقسیم‌پذیری آن است. می‌توانیم پول را به قطعات کوچکتر تقسیم کنیم، در حالی که آن قطعات کوچک هم دارای ارزش باشند. برای مثال 100 دلار معادل دو اسکناس 50 دلاری است و هر دوی آن‌ها دارای ارزش هستند و این روند می‌تواند بدون کاهش ارزش واقعی ادامه پیدا کند.
• امکان حمل و نقل پول: از دیگر ویژگی‌های برتر پول می‌توان به امکان جابجایی آسان آن اشاره کرد. به راحتی می‌توان در هر موقعیتی اسکناس‌های کاغذی یا کارت بانکی را با خود حمل کرد.
• جعلی نبودن پول: پول را نمی‌توان به راحتی جعل کرد. هر یک از کشورها استانداردهایی را برای پول واقعی در نظر گرفته‌اند تا بتوانند اعتماد مردم را جلب کنند. جلب اعتماد مردم باعث می‌شود که ارزش پول در میان جوامع مختلف بالا برود و ارزش‌گذاری‌ها با دقت و ارزش بیشتری انجام شود.
برای آن که بدانیم تاریخچه پول چیست، ابتدا باید به روند انجام معاملات در زمان قبل از اختراع پول بپردازیم. این مسئله کمک می‌کند که ضرورت نیاز به پول را درک کنیم و دید شفاف‌تری به گذشته داشته باشیم. در ادامه وضعیت معاملات در مهم‌ترین دوره‌ها پیش از اختراع پول را مشاهده می‌کنید.
پس از آن که انسان‌ها به یک جا نشینی روی آوردند، کشاورزی و دامداری رونق یافت. در آن زمان، مردم برای به دست آوردن خدمات و کالاهای مورد نظر خود از سیستم مبادله‌ای استفاده می‌کردند. برای مثال کشاورزی محصولات خود را با دام یک دامدار مبادله می‌کرد یا نیروی کار در ازای خدماتش محصول دریافت می‌کرد. این مثال‌ها همه نمادی از اولین بلوک‌های سازنده چرخه اقتصادی مدرن هستند.
به تدریج انسان‌ها محصولاتی پرطرفدار مثل نمک، اسلحه، پوست حیوانات، چای و غذا را به عنوان ابزار مبادله اصلی یا به عبارتی مقیاسی برای ارزش‌گزاری در نظر گرفتند. به طور کلی می‌توان آن سال‌ها را در تاریخ پول، دوره استفاده از پول کالایی یا Commodity Money نامید.
با پیشرفت جوامع و البته کشفیات جدید، مردم برای معاملات بزرگ خود فلزات گرانبهایی مثل طلا و نقره را به کار می‌گرفتند. این مسئله اهمیت بالایی داشت؛ چرا که فلزات قابلیت اندازه‌گیری و تقسیم شدن داشتند. در آن زمان انسان‌ها برای تجارت باید آن‌ها را به طور دقیق اندازه‌گیری کرده و خلوص آن‌ها را در نظر می‌گرفتند.
مایل هستید که بدانید پول چگونه به وجود آمد؟ حال که با روند معاملات در سال‌های دور آشنا شدیم، باید تاریخچه پیدایش پول را بررسی کنیم. به طور کلی پیدایش پول امروزی، با ضرب سکه آغاز شد. در ادامه مراحل کلیدی در تاریخچه تولید پول را بررسی می‌کنیم.
استفاده از فلز به عنوان پول به بابل و حدود 2000 سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. با این حال اولین سکه‌های استاندارد، حدود هفت قرن یا 660 سال پیش از میلاد مسیح در لیدی (ترکیه امروزی) ضرب شدند. سکه‌های لیدیا از الکتروم ساخته شده بودند که مخلوطی از نقره و طلا است. این سکه‌ها ظاهری شبیه به لوبیا داشتند و نماد سلطنتی آن کشور یعنی شیر را نشان می‌دادند.
یکنواختی ظاهر و خلوص سکه‌ها سبب شده بود که انجام معاملات و حمل آن‌ها به شیوه ساده‌تری صورت بگیرد. از سوی دیگر امکان تقلب در معاملات به طرز چشمگیری کاهش یافته بود.
از طرف دیگر برخی از باستان‌شناسان توانستند سکه‌هایی را مربوط به حدود 640 سال پیش از میلاد مسیح در چین کشف کنند. این سکه‌ها برخلاف همتای لیدی خود، از جنس برنز بودند و شکلی شبیه به ابزار کشاورزی روی خود داشتند.
اختراع اسکناس یکی از مهم‌ترین اتفاقات در تاریخچه تکامل پول به حساب می‌آید. با وجود حمل و نقل آسان، سکه‌ها وزن بالایی داشتند و به همین دلیل انسان‌ها به دنبال چاره بهتری برای انجام معاملات خود گشتند. اولین پول کاغذی را چینی‌ها در قرن یازدهم میلادی و در زمان سلسله سونگ اختراع کردند.
عده‌ای می‌گویند که کاغذهای مناسب تولید این پول از درختان توت گرفته می‌شدند. با این حال در بخش‌هایی از اروپا تا قرن 16 میلادی، همچنان از سکه‌های فلزی استفاده می‌شد. به واسطه ایده مناسب و کاربردی اسکناس کاغذی، به تدریج پروسه چاپ آن در کشورهای دیگر رواج یافت و جایگزین استفاده گسترده از سکه‌های فلزی شد.
از اوایل تا اواسط قرون وسطی، سیستم‌های بانکی با هدف مدیریت بهتر سرمایه کشورها به وجود آمدند و نقش مهمی در ارزش‌گزاری و استفاده از پول داشتند. می‌توان این بانک‌ها را به سه دسته کلی تقسیم‌بندی کرد:
• رهن فروشان: بانک‌هایی که در ازای اموال شخصی، وام موقت ارائه می‌کردند.
• صرافی‌ها: فضاهایی که در ازای مبادله ارزها، هزینه دریافت می‌کردند.
• بانکداران بازرگانان: موسساتی با هدف ارائه وام به طبقات اجتماعی بالا و افراد ثرتمند.
در سال 1821 میلادی انگلستان که رهبر امور مالی بین‌المللی بود قانونی را وضع کرد که امروزه از آن به عنوان استاندارد طلا یاد می‌شود. طبق این قانون واحد پول استاندارد هر کشور برابر با ارزش مقدار ثابتی از طلا بود.
به عبارت دیگر طلا به عنوان پشتوانه پول هر کشور انتخاب شد. به این ترتیب از چاپ بی‌رویه اسکناس و پایین آمدن ارزش ارز یک کشور جلوگیری می‌شد. البته این قانون در اوایل دهه 1970 میلادی لغو شد و امروزه ارزهای اکثر کشورها لقب فیات یا بدون پشتوانه را دارند. امروزه ارزهای فیات با تکیه بر قدرت دولت‌ها ارزش خود را حفظ می‌کنند.
حال که با چگونگی حضور و تغییرات پول در جهان آشنا شدیم، بهتر است در مورد تاریخچه واحد پول ایران نیز اطلاعاتی کسب کنیم. در طی سال‌های مختلف، ایرانیان از واحدهای پولی مختلفی استفاده می‌کردند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
• دریک: دریک اولین ارز شناسایی شده در تاریخچه پول در ایران است. این ارز در زمان هخامنشیان مورد استفاده قرار می‌گرفته و از جنس طلا بوده است.
• پشیز: ارز مورد قبول در حکومت ساسانیان که شامل سکه‌های برنزی و مسی بوده است.
• محمودی: واحد پول ایران در زمان غزنویان که در مبادلات رایج به کار گرفته می‌شده است.
• چاو: چاو عضو مهمی در تاریخچه پول ایران به شمار می‌رود؛ زیرا اولین اسکانس کاغذی در ایران است که پس از حمله مغول‌ها به چاپ رسید.
• صنار: سکه‌های مسی که ارزشی برابر صد دینار داشتند و در زمان صفویان از آن‌ها استفاده می‌شد.
• قران: واحد ارز در زمان حکومت قاجار که معادل هزار دینار بوده است.
• ریال: واحد پولی از زمان پهلوی تا امروز که در معاملات بین‌المللی به شکل IRR نمایش داده می‌شود.
• تومان: واحد شمارش ارز در زبان عامیانه که برابر 10 ریال است.
اکنون که درک بهتری از تاریخچه پول جهان و ایران دارید، باید به روند تغییرات آن در چند ساله اخیر بپردازیم. رشد تکنولوژی سبب شده است که این روزها روش‌های جدیدی برای کسب درآمد، سرمایهگذاری و انجام معاملات مختلف وجود داشته باشد. در ادامه به بررسی وضعیت پول در چند سال اخیر می‌پردازیم.
این روزها شرایط به گونه‌ای شده است که در بسیاری از کشورها دیگر از پول نقد استفاده چندانی نمی‌شود. کارت‌های اعتباری دریچه‌ای به روی حساب مالی افراد در بانک‌ها هستند؛ به این صورت که با انجام هر خرید، از میزان پول حساب شما کم و به حساب فرد دیگری اضافه می‌شود. احتمالا بتوانیم اولین حضور کارت‌های اعتباری در جهان را سال 1950 بدانیم.
تا چند سال پول به شکل فیزیکی و به وسیله سکه، اسکناس کاغذی یا کارت‌های اعتباری پرداخت می‌شد. به دلیل حضور اینترنت و رشد تجارت الکترونیک، امروزه امکان پرداخت آنلاین هزینه‌ها نیز وجود دارد. این مسئله سبب شده است که بیزینس‌های مختلفی پا به عرصه بگذارند و تجارت شکل دیگری به خود بگیرد.
البته نقش اینترنت تنها محدود به پرداخت آنلاین نمی‌شود. امروزه می‌توان در بازارهای آنلاین معامله کرد و سرمایه خود را به شکل چشمگیری افزایش داد. بازار فارکس یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های آنلاین برای ترید موارد مختلفی مثل ارزهای فیات یا کالاهای گرانبها مثل طلا است. با گذراندن دوره‌های آموزش فارکس می‌توان به راحتی در این بازار معامله و سرمایهگذاری کرد.
می‌توان تولد ارزهای دیجیتال را یک رخداد فراموش نشدنی در تاریخچه ی پول دانست. رمزارزها اولین بار در سال 2008 با معرفی بیت کوین پا به بازار گذاشتند. تراکنش‌های این رمزارزها در یک بلاک چین عمومی و توسط کامپیوترها در سراسر جهان پشتیبانی می‌شود. در حال حاضر ده‌ها هزار ارز دیجیتال در جهان وجود دارند که در بازار کریپتو کارنسی مبادله می‌شوند.
همانطور که گفته شد بازار فارکس، محبوب‌ترین پلتفرم معاملاتی در جهان است که در آن می‌توان موارد مختلفی را معامله کرد. در حال حاضر یکی از بهترین راه‌ها برای سرمایهگذاری یا کسب درآمد آسان، شرکت در معاملات این بازار است. با توجه به شرایط اقتصادی کشور، معامله طلا در فارکس می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها باشد.
به این دلیل که طلا در نوسانات بازار اقتصادی، ارزش خود را از دست نمی‌دهند و معاملات آن در اغلب اوقات امن‌تر و پرسودتر هستند. اگر به انجام معامله طلا در بازار فارکس علاقه‌مند هستید، باید با روش‌های تحلیل تکنیکال آشنا شوید.
آکادمی بازار های مالی میثم دهقانی یکی از برترین مجموعه‌های آموزش ترید در کشور است که به شکل تخصصی در حوزه ترید طلا فعالیت می‌کند.
دوره‌های مقدماتی و پیشرفته تارگت طلا، شما را برای ورود به بازار فارکس و موفقیت در تمام معاملات آماده می‌کنند. این دوره‌ها با توجه به جدیدترین متدهای ترید در دنیا تالیف شده‌اند؛ برای مثال دوره پرایس اکشن، تمام نکات مربوط به این روش ترید را در اختیار شما قرار می‌دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر یا ثبت نام در دوره‌های بی‌نظیر آکادمی مالی میثم دهقانی می‌توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
انکار اهمیت پول در این جهان کاری بی‌فایده است! شواهدی که از بررسی تاریخچه اختراع پول و پیش از آن به دست می‌آوریم، نشان میدهند که ذهن بشر همواره به دنبال راهی برای انجام معامله و برطرف کردن نیازهای خود بوده است.
در این مطلب تلاش کردیم مهم‌ترین وقایع در تاریخچه پول را برای شما شرح بدهیم. با توجه به وجود فرصت‌های مختلف در زمان حاضر می‌توانید در بازارهای مالی آنلاین معامله کنید و سرمایه خود را افزایش دهید. جهت کسب اطلاعات بیشتر یا ثبت‌نام در دوره معامله طلا می‌توانید با همکاران ما در آکادمی میثم دهقانی در تماس باشید.
منابع: cityindex, britannica, investopedia
اشتراک گذاری در :
این مقالات را حتما بخوانید...
نظرات کاربران
